Według normy GOST 30157.0–95 stosowany jest następujący wzór na obliczanie skurczu: Λ (L1 — L0)·100 / L0, gdzie L1 to długość odcinka po mokrej obróbce, a L0 to długość odcinka materiału przed mokrą obróbką. Aby wcześniej określić stopień skurczu tkaniny, przeprowadza się specjalne eksperymenty.
Mała próbka tkaniny (zwykle 300×300 mm) jest umieszczana w naczyniu z wodą na pół godziny, po czym jest wyciskana, suszona i prasowana. Według normy GOST 30157.0–95 stosowany jest następujący wzór na obliczanie skurczu: Λ (L1 — L0)·100 / L0, gdzie L1 – długość odcinka po mokrej obróbce; L0 – długość odcinka materiału przed mokrą obróbką.
Na podstawie wszystkich przeprowadzonych eksperymentów na tkaninie wykonuje się pomiary skurczu liniowego, powierzchniowego i objętościowego materiału.
Wzory do pomiaru skurczu
| Rodzaj skurczu | Wzór |
|---|---|
| Liniowy | У1 100 (L1 — L2) / L1 |
| Powierzchniowy | УS 100 (S1 — S2) / S1 |
| Objętościowy | УV 100 (V1 — V2) / V1 |
L1, S1, V1 – początkowe długość, powierzchnia i objętość odpowiednio; L2, S2, V2 – parametry po skurczeniu. Mechaniczne oddziaływanie wody wpływa na włókna tkanin o łuskowatej strukturze, takie jak wełna. Dlatego wyroby wełniane wymagają szczególnej uwagi podczas prania.
Zazwyczaj wyroby tekstylne, wyprodukowane w zakładach, podczas tkania i barwienia są rozciągane specjalnymi maszynami, przez co tkanina jest napinana. Po wprowadzeniu wyrobu do sprzedaży, jeszcze nie próbującego na sobie wpływu wody, przy pierwszym praniu może silnie się zmienić, ponieważ napięcie zostanie osłabione. Początkowe mechaniczne napięcie nitek w tkaninie nie tylko osłabia się, ale także zmienia się w kształcie pod wpływem namaczania i parowania.
W ten sposób schnięcie zachodzi powoli, a tkanina przez długi czas zatrzymuje wilgoć. Nie zapomnijcie okresowo przesuwać klamry, zwiększając napięcie, aby uzyskać najlepszy efekt. Wymieszaj 1:1 wodę i amoniak, a następnie pozostaw w tym roztworze skurczoną odzież na noc. Po wyciśnięciu rozciągnij tkaninę i rozłóż do suszenia. To zjawisko nazywa się „termokurczliwością włókien”.
Podajemy kilka procentowych charakterystyk skurczu różnych typów tkanin:
Procentowe charakterystyki skurczu
| Typ tkaniny | Procent skurczu |
|---|---|
| Wełna | 10% |
| Jedwab | 8% |
| Wiskoza | 20-30% |
| Bawełna | 10-12% |
Na dzień dzisiejszy specjaliści opracowali system standardów, które przewidują dla różnych materiałów charakterystyczny stopień skurczu. Tkaniny wełniane i jedwabne, mimo że są zdolne do wchłaniania mniej wilgoci niż wspomniane wyżej materiały, poważnie cierpią przy silnym skręcaniu. Jako wyrazisty przykład podajemy wiskozę, która mocno się kurczy, ponieważ ma wysoką szybkość wchłaniania wilgoci.
Ile pozostawić na skurcz tkaniny?
-
Długość tkaniny na zszycie prześcieradła: długość materaca + 3 cm (na szwy) + 5% (na skurcz tkaniny)*
-
Szerokość tkaniny na zszycie prześcieradła: szerokość materaca + 2 wysokości materaca + 20 – 40 cm zakładki + 3 cm (na szwy) + 2% (na skurcz tkaniny)*
-
DŁUGOŚĆ TKANINY na zszycie poszwy: 2 szerokości kołdry + 5-10 cm (na luźne dopasowanie) + 3 cm (na szwy) + 5% (na skurcz tkaniny)*
-
SZEROKOŚĆ TKANINY na zszycie poszwy: szerokość kołdry + 5-10 cm (na luźne dopasowanie) + 3 cm (na szwy) + 2% (na skurcz tkaniny)*.
-
DŁUGOŚĆ TKANINY na zszycie prześcieradła: długość materaca + 3 cm (na szwy) + 5% (na skurcz tkaniny)*.
-
SZEROKOŚĆ TKANINY na zszycie prześcieradła: szerokość materaca + 2 wysokości materaca + 20 – 40 cm zakładki + 3 cm (na szwy) + 2% (na skurcz tkaniny)*.
-
DŁUGOŚĆ TKANINY na zszycie poszewki: szerokość poduszki + 3 cm (na szwy) + 5% (na skurcz tkaniny)*.
-
SZEROKOŚĆ TKANINY na zszycie poszewki: 2 wysokości poduszki + klapa (1/3 wysokości poduszki; na przykład, przy wysokości poduszki 70 cm wysokość klapy będzie wynosić 70 : 3 = 23 cm) + 3 cm (na szwy) + 2% (na skurcz tkaniny)*.
-
DODATEK NA SKURCZ tkaniny wymagany jest, jeśli wcześniej nie została przeprowadzona dekatyzacja tkaniny.
Dla tkaniny, która nie była poddawana dekatyzacji, przy cięciu robiony jest dodatek na skurcz: wzdłuż osnowy (długości tkaniny) – do 5%, w poprzek (szerokości tkaniny) – do 2%.
Norma skurczu tkaniny?
Skurcz tkaniny po dekatyzacji (mokrym przygotowaniu tkaniny). W normie (według GOST) czysta bawełna maksymalnie się kurczy do 10 cm wzdłuż osnowy i do 12 cm w szerokości. Im wyższa gęstość tkaniny i obecność syntetycznych włókien, tym mniejszy skurcz.
Po dekatyzacji w dzianinie mogą się skręcać brzegi i krawędzie materiału, tworząc wałki. Skręcalność może zajmować 1,5-3 cm materiału. Zatem weź pod uwagę, że skurcz dzianiny może być nie tylko wzdłuż długości, ale i szerokości, plus skręcalność krawędzi i cięć po 1,5-3 cm.
Jak obliczyć procent skurczu tkaniny?
Skurcz tkaniny odnosi się do procentu skurczu tkaniny po praniu lub namaczaniu. Prawidłowa metoda skurczu dla testowania tkanin powinna być taka sama, jak dla dużych przedmiotów odzieży.
Wzór na obliczenie współczynnika skurczu tkaniny:
Współczynnik skurczu = 1 – długość tkaniny ÷ stopień skurczu tkaniny.
- Jeśli tkanina kurczy się o 1%, 100 metrów * (1-0,01) = 99 metrów.
- Jeśli chcesz obliczyć, musisz eksperymentować.
- Na przykład, użyj 10 metrów tkaniny, wody, a następnie zmierz, w wyniku otrzymasz 9,95 metra (10-9,95) /10*100 = 0,5%.
Współczynnik skurczu wynosi 5%, czyli stosunek powierzchni bawełny przed i po praniu wynosi 100: 95.